در میان خیابان رى و خیابان سیروس (مصطفى خمینى رحمه الله امروز،) محلّه بزرگى از محلههاى قدیمى تهران، به نام محلّه امامزاده یحیى نامگذارى شده است. این محلّه از شرق به خیابان رى، و از غرب به خیابان مصطفى خمینى قدس سره، از شمال نیز به خیابان رى و سرچشمه و از جنوب به خیابان پانزده خرداد منتهى مىشود و از محلّههاى معمور، آباد و قدیمى تهران است.
در این محلّه، مزار و مشهد معروفى است که به نام امامزاده یحیى شهرت
دارد. از این رو این منطقه به نام وى و به محلّه امامزاده یحیى خوانده مىشود
که داراى صحن و سراى، گنبد زیباى کاشىکارى شده، حرم مجلّل، ضریح
نقره و صندوق آبنوس خاتم کارى شده است.
در اطراف بقعه، درختهاى کهنسالى است که از قرنها قبل بوده و چند
صد سال از عمر آنها مىگذرد و قطر یکى از آنها بالغ بر چهار متر است. مردم
عوام آنها را مقدّس مىدانند اما به جهت واقع شدن صحن امامزاده در خیابان،
چند اصله از آن درختان بریده شده و از بین رفته و یکى یا دو تاى آن باقى مانده
است.
درباره نسب شریف شخصیّت مدفون در بقعه، میان مورّخان و علماء
اختلاف است. برخى او را حسینى و پارهاى آن حضرت را حسنى مىدادند و
هر یک براى اثبات مدّعاى خود دلایلى را اقامه مىکنند که در این این جا به
همه آنها اشاره مىشود:
1****عبدالحجّة بلاغى، نسب امامزاده را چنین یاد مىکند «یحیى بن علی بن
عبدالرحمن الشجرى بن القاسم بن الحسن بن زید بن الإمام الحسن علیه السلام و
نویسندگان دائرة المعارف تشیّع، بدون تحقیق و عدم دقّت در تالى فاسد این
قول، جهت تأیید آن مىنویسند: این قول با قرائن و با کتیبه صندوق مرقد
مطابقت دارد و أصح به نظر مىرسد.
2****احتمال دیگر عبارتى است که بر بدنه صندوق امامزاده یحیى نقش وثبت شده است که به این شرح مىباشد:
«هذه التربة والمقبرة یحیى بن زیدبن الحسن بن أمیرالمؤنین علی علیه السلام»
3****امّا احتمال دیگرى که اجماع مورّخان اخیر را به آن معطوف ساخته.
مدفون بودن امامزاده جلیل القدر و عظیم الشان یحیى أبو محمّد یا أبوالقاسم
یحیى عزّالدّین بن أبی الفضل محمّد بن أبی القاسم علی عزّالدّین بن أبی
الفضل محمّد بن أبی الحسن المطهّر ذی الفخرین بن أبی القاسم علی بن
محمّد بن علی بن محمّد بن حمزة بن أحمد بن محمّد بن إسماعیل الدیباج بن
محمّد الأرقط بن عبداللّه الباهر بن علی بن حسین السّجاد علیه السلام
4****حاج شیخ جواد مجتهد رازى در کتاب نور الآفاق و شهاب لأهل النّفاق چنین
احتمال مىدهد که شخصیّت مدفون در این بقعه، أبوالحسین یحیى بن أبی
محمّد الحسن بن محمّد بن عبیداللّه بن محمّد بن الحسن بن أبی علی
عبیداللّه بن الحسن بن محمّد الجوانی بن الحسن بن محمّد بن عبیداللّه
الأعرج بن الحسین الأصغر بن الإمام زین العابدین علیه السلام
5**** علاّمه نسّابه
سیّد جعفر اعرجى، شخصیّت مدفون در بقعه مورد بحث را یکى از سادات
حسنى به نام یحیى و از نوادگان زید بن حسن علیه السلامنوشته که نسب شریف او از
قرار زیر است: «یحیى بن إسماعیل بن أبی زید حسن بن حمزة بن موسى بن
محمّد بطحانی بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن علیه السلام.»وى اضافه مىکند که براى یحیى در شهر رى اولاد است و «قبره معروف
بالری و کذا قبر أبیه إسماعیل بن الحسن» قبر او در شهر رى معروف است هم
چنان که قبر پدرش نیز شهرت دارد. بنابر این ، تردیدى نیست که شخصیّت
مدفون در این بقعه، یحیى بن إسماعیل بن حسن است ؛ زیرا طبق نوشته
سنگ قبر قدیمى، وى نوه زید بن حسن علیه السلام معرّفى شده و نسب این امامزاده
نیز به آن بزرگوار ختم مىشود.
تا بدین جا ما اقوال و نظریات فوق را از دیدگاه محقق توانمند حجه الاسلام دکتر محمد مهدی فقیه محمدی جلالی بحرالعلوم بررسی نمودیم.
6****علامه و نسابه شهیر جهان اسلام آیت الله مرعشی نجفی "قدس سره " در کتاب" لمعة النور و الضیاء فی ترجمة السید ابی الرضا " بر این عقیده هستند که :
که این مرقد تابناک سید عزالدین علی المحدث الجلیل بن ابی الرضا الراوندی قدس سره می باشد و درباره ایشان می فرمایند :
و قبره فی بلدة طهران یزار و یتبرک به و یعرف ب " امام زاده یحیی " و کانت شهادته بامر الملک الشقی خوارزمشاه تکش سنه استیلائه علی بلدة ری و کان ذلک سنة 589 ه. ق
راوند در رهگذر تاریخ...
ما را در سایت راوند در رهگذر تاریخ دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : rahavanda بازدید : 488 تاريخ : پنجشنبه 8 مهر 1395 ساعت: 5:57